Kapitał ziemiański

 

W Królestwie Polskim przedstawiciele kapitału ziemiańskiego (np. Zamoyscy) współpracowali z polskimi bankierami (np. Kronenbergami) i przemysłowcami (np. Natansonami). W zaborze austriackim arystokracja (np. Sapiehowie) szukała poparcia kapitału austriackiego. W zaborze pruskim wiązała się częściowo z niemieckimi instytucjami finansowymi, częściowo zaś z nielicznymi polskimi. Specjalne stosunki pod tym względem ukształtowały się na Górnym Śląsku. Przyczyny, o których była mowa w poprzednich rozdziałach, spowodowały, że największymi potentatami górniczymi i hutniczymi stali się tam wielcy posiadacze ziemscy — Niemcy. Pod koniec XIX w. te obszarnicze przedsiębiorstwa przekształciły się stopniowo w spółki akcyjne. Ich oparciem finansowym były największe banki niemieckie. Część akcji przeszła również w ręce niemieckich przemysłowców. W ten sposób kapitał obszarniczy Śląska stał się elementem składowym niemieckiego kapitału finansowego. Z dotychczasowych rozważań wynika, że trudno byłoby mówić o ekspansji kapitału polskiego na większą skalę: to ziemie polskie były terenem, na który kierował się eksport kapitałów.