Monopolizacja Królestwa

Trudności finansowe oraz zbytu przyśpieszyły proces monopolizacji przemysłu Królestwa. Najbardziej dotkliwie odczuły te zjawiska drobne przedsiębiorstwa m.in. dlatego, że kredyty bankowe były przeznaczone dla wielkich firm. Monopolizacja następowała przede wszystkim w górnictwie i w przemyśle ciężkim, gdzie szybko spadała liczba przedsiębiorstw. W hutnictwie z 22 czynnych w 1899 r. pozostało 12 w 1903 r. W przemyśle włókienniczym kryzys spowodował przede wszystkim ruinę znacznej części samodzielnych tkaczy (rzemieślników); podobnie jak i w przemyśle ciężkim coraz większą rolę w produkcji odgrywała niewielka liczba największych przedsiębiorstw. Obok tego szybko zaczęły powstawać różnego rodzaju zrzeszenia monopolistyczne. Celem ich miała być obrona przed stratami: utrzymanie cen na możliwie wysokim poziomie, ograniczenie płac robotników i wyeliminowanie walki konkurencyjnej w dziedzinie zbytu. Cechą charakterystyczną tych zrzeszeń było pozostawanie pod silnym wpływem podobnych porozumień rosyjskich. Wynikało to m.in. z faktu, że Królestwo stanowiło część monarchii rosyjskiej, a więc pod wieloma względami interesy przemysłowców polskich i rosyjskich były zbliżone. Jednak w okresie kryzysu przemysłowcy rosyjscy korzystali z pomocy aparatu państwowego, ograniczając możliwości uzyskania jej przez przemysł Królestwa.